Di 8ê Gulanê de, RAG ya Awistiryayî projeya pîlot a depokirina hîdrojenê ya bin erdê ya yekem a cîhanê li depoyeke gazê ya berê li Rubensdorfê da destpêkirin. Projeya pîlot dê 1.2 milyon metrekup hîdrojen, ku wekhevî 4.2 GWh elektrîkê ye, hilîne. Hîdrojena hilanî dê ji hêla şaneyek membrana danûstandina protonê ya 2 MW ve ku ji hêla Cummins ve tê peyda kirin, were hilberandin, ku dê di destpêkê de li ser barkirina bingehîn bixebite da ku hîdrojena têr ji bo depokirinê hilberîne. Paşê di projeyê de, şan dê bi awayekî nermtir bixebite da ku elektrîka nûjenkirî ya zêde veguhezîne torê.
Wekî gaveke girîng di pêşxistina aboriya hîdrojenê de, projeya pîlot dê potansiyela depokirina hîdrojenê ya bin erdê ji bo depokirina enerjiya demsalî nîşan bide û rê li ber bicihkirina enerjiya hîdrojenê ya di asta mezin de veke. Her çend hîn jî gelek pirsgirêk hene ku werin derbaskirin jî, ev bê guman gaveke girîng e ber bi pergaleke enerjiyê ya domdartir û bêkarbonîzekirî ve.
Depokirina hîdrojenê ya bin erdê, bi taybetî bikaranîna avahiya jeolojîk a bin erdê ji bo depokirina enerjiya hîdrojenê ya di pîvanek mezin de. Bi hilberandina elektrîkê ji çavkaniyên enerjiya nûjenkirî û hilberandina hîdrojenê, hîdrojen têxe nav avahiyên jeolojîk ên bin erdê yên wekî şikeftên xwê, rezervuarên petrol û gazê yên vala, avîfer û şikeftên kevirên hişk ên nixumandî da ku enerjiya hîdrojenê were depokirin. Dema ku pêwîst be, hîdrojen dikare ji cihên depokirina hîdrojenê yên bin erdê ji bo gaz, hilberîna enerjiyê an armancên din were derxistin.
Enerjiya hîdrojenê dikare bi gelek şêweyan were hilanîn, di nav de gaz, şilek, adsorpsiyona rûvî, hîdrîd an şilek bi laşên hîdrojenê yên li ser keştîyê. Lêbelê, ji bo ku tora elektrîkê ya alîkar bi rêkûpêk bixebite û toreke enerjiya hîdrojenê ya bêkêmasî ava bike, hilanîna hîdrojenê ya bin erdê niha tenê rêbaza gengaz e. Formên rûvî yên hilanîna hîdrojenê, wekî boriyên boriyan an tankan, kapasîteya hilanîn û derxistinê ya sînorkirî tenê çend rojan e. Hilanîna hîdrojenê ya bin erdê ji bo dabînkirina hilanîna enerjiyê di pîvanek hefte an mehan de hewce ye. Hilanîna hîdrojenê ya bin erdê dikare heya çend mehan hewcedariyên hilanîna enerjiyê bicîh bîne, dikare ji bo karanîna rasterast dema ku hewce be were derxistin, an jî dikare were veguheztin elektrîkê.
Lêbelê, depokirina hîdrojenê ya bin erdê bi gelek pirsgirêkan re rû bi rû dimîne:
Pêşîn, pêşveçûna teknolojîk hêdî ye
Niha, lêkolîn, pêşvebirin û nîşandana pêwîst ji bo hilanînê di zeviyên gazê yên vala û çavkaniyên avê de hêdî ye. Ji bo nirxandina bandorên gaza xwezayî ya mayî li zeviyên vala, reaksiyonên bakterî yên di cîh de li çavkaniyên avê û zeviyên gazê yên vala ku dibe sedema windabûna gemarî û hîdrojenê, û bandorên tengbûna hilanînê ku dibe ku ji hêla taybetmendiyên hîdrojenê ve bandor bibin, lêkolînên bêtir hewce ne.
Duyemîn, dema avakirina projeyê demek dirêj e.
Projeyên depokirina gazê yên bin erdê demên avakirinê yên dirêj hewce dikin, ji bo şikeftên xwê û rezervuarên vala pênc heta deh sal, û ji bo depokirina çavkaniyên avê jî 10 heta 12 sal. Ji bo projeyên depokirina hîdrojenê, dibe ku derengmayîneke demê ya mezintir hebe.
3. Bi şert û mercên jeolojîk ve sînordar e
Jîngeha jeolojîk a herêmî potansiyela tesîsên depokirina gazê yên bin erdê diyar dike. Li deverên ku potansiyela wan sînordar e, hîdrojen dikare di pîvanek mezin de wekî hilgirek şile bi rêya pêvajoyek veguherîna kîmyewî were hilanîn, lê karîgeriya veguherîna enerjiyê jî kêm dibe.
Her çend enerjiya hîdrojenê ji ber karîgeriya wê ya kêm û lêçûna wê ya zêde di pîvanek berfireh de nehatibe sepandin jî, ji ber rola wê ya sereke di dekarbonîzasyonê de di gelek warên girîng de, di pêşerojê de perspektîfek pêşkeftinek berfireh heye.
Dema weşandinê: 11ê Gulana 2023an