წყალბადის ენერგიის საერთაშორისო კომისიის მიერ გამოქვეყნებული ანგარიშის „წყალბადის ენერგიის მომავალი ტენდენციები“ თანახმად, წყალბადის ენერგიაზე გლობალური მოთხოვნა 2050 წლისთვის ათჯერ გაიზრდება და 2070 წლისთვის 520 მილიონ ტონას მიაღწევს. რა თქმა უნდა, წყალბადის ენერგიაზე მოთხოვნა ნებისმიერ ინდუსტრიაში მოიცავს მთელ სამრეწველო ჯაჭვს, მათ შორის წყალბადის წარმოებას, შენახვას და ტრანსპორტირებას, წყალბადით ვაჭრობას, წყალბადის დისტრიბუციას და გამოყენებას. წყალბადის ენერგიის საერთაშორისო კომიტეტის მონაცემებით, წყალბადის ინდუსტრიის გლობალური ჯაჭვის გამომუშავების ღირებულება 2050 წლისთვის 2.5 ტრილიონ აშშ დოლარს გადააჭარბებს.
წყალბადის ენერგიის უზარმაზარი გამოყენების სცენარისა და უზარმაზარი სამრეწველო ჯაჭვური ღირებულების გათვალისწინებით, წყალბადის ენერგიის განვითარება და გამოყენება არა მხოლოდ მრავალი ქვეყნისთვის ენერგეტიკული ტრანსფორმაციის მიღწევის მნიშვნელოვან გზად იქცა, არამედ საერთაშორისო კონკურენციის მნიშვნელოვან ნაწილადაც იქცა.
წინასწარი სტატისტიკის მიხედვით, 42 ქვეყანამ და რეგიონმა გამოსცა წყალბადის ენერგიის პოლიტიკა, ხოლო 36 ქვეყანა და რეგიონი ამზადებს წყალბადის ენერგიის პოლიტიკას.
გლობალურ წყალბადის ენერგიის კონკურენციის ბაზარზე, განვითარებადი ბაზრის ქვეყნები ერთდროულად მწვანე წყალბადის ინდუსტრიას ისახავენ მიზნად. მაგალითად, ინდოეთის მთავრობამ მწვანე წყალბადის ინდუსტრიის მხარდასაჭერად 2.3 მილიარდი აშშ დოლარი გამოყო, საუდის არაბეთის სუპერმომავლის ქალაქის პროექტი NEOM მიზნად ისახავს მის ტერიტორიაზე 2 გიგავატზე მეტი სიმძლავრის ჰიდროელექტროსადგურის მშენებლობას, ხოლო არაბთა გაერთიანებული საამიროები გეგმავენ ყოველწლიურად 400 მილიარდი აშშ დოლარის დახარჯვას ხუთი წლის განმავლობაში მწვანე წყალბადის ბაზრის გასაფართოებლად. ბრაზილიამ და ჩილემ სამხრეთ ამერიკაში, ასევე ეგვიპტემ და ნამიბიამ აფრიკაში ასევე გამოაცხადეს მწვანე წყალბადში ინვესტირების გეგმები. შედეგად, საერთაშორისო ენერგეტიკული ორგანიზაცია პროგნოზირებს, რომ გლობალური მწვანე წყალბადის წარმოება 2030 წლისთვის 36 000 ტონას, ხოლო 2050 წლისთვის 320 მილიონ ტონას მიაღწევს.
განვითარებულ ქვეყნებში წყალბადის ენერგიის განვითარება კიდევ უფრო ამბიციურია და წყალბადის გამოყენების ღირებულებაზე უფრო მაღალ მოთხოვნებს აყენებს. აშშ-ის ენერგეტიკის დეპარტამენტის მიერ გამოქვეყნებული სუფთა წყალბადის ენერგიის ეროვნული სტრატეგიისა და გზამკვლევის თანახმად, აშშ-ში წყალბადზე შიდა მოთხოვნა წელიწადში შესაბამისად 10 მილიონ ტონამდე, 20 მილიონ ტონამდე და 50 მილიონ ტონამდე გაიზრდება 2030, 2040 და 2050 წლებში. ამასობაში, წყალბადის წარმოების ღირებულება 2030 წლისთვის კილოგრამზე 2 დოლარამდე, ხოლო 2035 წლისთვის კილოგრამზე 1 დოლარამდე შემცირდება. სამხრეთ კორეის კანონი „წყალბადის ეკონომიკისა და წყალბადის უსაფრთხოების მართვის ხელშეწყობის შესახებ“ ასევე ითვალისწინებს იმპორტირებული ნედლი ნავთობის იმპორტირებული წყალბადით ჩანაცვლების მიზანს 2050 წლისთვის. იაპონია მაისის ბოლოს გადახედავს თავის ძირითად წყალბადის ენერგეტიკულ სტრატეგიას წყალბადის ენერგიის იმპორტის გასაფართოებლად და ხაზს უსვამს საერთაშორისო მიწოდების ჯაჭვის მშენებლობაში ინვესტიციების დაჩქარების აუცილებლობას.
ევროპა ასევე განუწყვეტლივ ავითარებს წინსვლას წყალბადის ენერგიასთან დაკავშირებით. ევროკავშირის „გადატვირთვის“ გეგმა ითვალისწინებს 2030 წლისთვის წელიწადში 10 მილიონი ტონა განახლებადი წყალბადის წარმოებისა და იმპორტის მიზნის მიღწევას. ამ მიზნით, ევროკავშირი უზრუნველყოფს წყალბადის ენერგიის დაფინანსებას რამდენიმე პროექტის მეშვეობით, როგორიცაა ევროპის წყალბადის ბანკი და ევროპის საინვესტიციო გეგმა.
ლონდონი - ICIS-ის მონაცემებით, განახლებადი წყალბადის გაყიდვა 1 ევროზე ნაკლებ ფასად იქნება შესაძლებელი ევროკომისიის მიერ 31 მარტს გამოქვეყნებული ბანკის პირობების თანახმად, თუ მწარმოებლები ევროპის წყალბადის ბანკისგან მაქსიმალურ მხარდაჭერას მიიღებენ.
ბანკი, რომლის შესახებაც 2022 წლის სექტემბერში გამოცხადდა, მიზნად ისახავს წყალბადის მწარმოებლების მხარდაჭერას აუქციონის სატენდერო სისტემის მეშვეობით, რომელიც აფასებს პრეტენდენტებს წყალბადის კილოგრამის ფასის მიხედვით.
ინოვაციების ფონდის გამოყენებით, კომისია პირველი აუქციონისთვის 800 მილიონ ევროს გამოყოფს, რათა მიიღოს მხარდაჭერა ევროპის განვითარების ბანკისგან, სუბსიდიების ლიმიტი კილოგრამზე 4 ევრო იქნება. აუქციონზე გასატანი წყალბადი უნდა შეესაბამებოდეს განახლებადი საწვავის ავტორიზაციის შესახებ კანონს (RFNBO), ასევე ცნობილი როგორც განახლებადი წყალბადი, და პროექტი სრულ სიმძლავრეს უნდა მიაღწიოს დაფინანსების მიღებიდან სამწელიწად-ნახევრის განმავლობაში. როგორც კი წყალბადის წარმოება დაიწყება, თანხები ხელმისაწვდომი იქნება.
გამარჯვებული პრეტენდენტი ათი წლის განმავლობაში მიიღებს ფიქსირებულ თანხას, რომელიც დაფუძნებული იქნება წინადადებების რაოდენობაზე. პრეტენდენტებს არ შეუძლიათ ხელმისაწვდომი ბიუჯეტის 33%-ზე მეტის გამოყენება და პროექტის მოცულობა უნდა იყოს მინიმუმ 5 მეგავატი.
1 ევრო წყალბადის კილოგრამზე
ICIS-ის 4 აპრილის შეფასების მონაცემების თანახმად, ნიდერლანდები განახლებად წყალბადს 2026 წლიდან 10-წლიანი განახლებადი ენერგიის შესყიდვის ხელშეკრულების (PPA) გამოყენებით, პროექტის ნეგატიური ეფექტურობის საფუძველზე 4.58 ევრო/კგ ღირებულებით, 2026 წლიდან აწარმოებს. 10-წლიანი PPA განახლებადი წყალბადის შემთხვევაში, ICIS-მა PPA-ს პერიოდში ელექტროლიზატორში ჩადებული ინვესტიციის ანაზღაურება გამოთვალა, რაც ნიშნავს, რომ ხარჯები სუბსიდირების პერიოდის ბოლოს ანაზღაურდება.
იმის გათვალისწინებით, რომ წყალბადის მწარმოებლებს შეუძლიათ მიიღონ სრული სუბსიდია 4 ევროს ოდენობით კილოგრამზე, ეს ნიშნავს, რომ კაპიტალური ხარჯების ანაზღაურების მისაღწევად წყალბადის მხოლოდ 0.58 ევროა საჭირო კილოგრამზე. ამ შემთხვევაში, მწარმოებლებს მხოლოდ 1 ევროზე ნაკლები მოუწევთ მყიდველებისგან კილოგრამზე 1 ევროზე ნაკლების გადახდა, რათა უზრუნველყონ პროექტის მომგებიანობა.
გამოქვეყნების დრო: 2023 წლის 10 აპრილი
